16. ve 20. Yüzyıl İspanyol Romanında Anti-Kahramanın Gelişimi / The Antihero in the 16th and 20th Century Spanish Novel

Öz

Bu çalışma, toplumların farklı tarihsel dönemlerinde, savaşlar ve değişen toplumsal koşullar sonucunda edebiyat eserlerine konu olan kahraman imgesinde görülen değişime odaklanır. Çalışmamızın inceleme nesnesi İspanya’nın 16. ve 20. yüzyıl toplumları, bu dönemlerde gözlemlenen toplumsal farklılaşmalar ve bunların roman yazını üzerindeki etkileridir. Söz konusu yüzyıllarda benzer nedenler sonucunda toplumda benzer sonuçların oluştuğu, bunlara koşut olarak da yazarların edebi eserlerde gerçekçi bir anlatıma yöneldiği tespit edilmiştir. İspanyol edebiyatının 16. ve 20. yüzyıldaki en önemli eserlerinden olan Lazarillo de Tormes, El Quijote, La colmena ve La verdad sobre el caso Savolta romanları anti-kahramana dönüşen başkişileriyle okura toplumsal eleştiri yüklü bir içerik sunmuştur. Bunu yaparken de önceki yüzyılların trajik, epik ve romantik kahramanlarından farklı olarak başkişilerini ürkek, asosyal ve genellikle “kaybeden” anti-kahramanlar olarak betimledikleri görülür. 16. yüzyılın pikaresk romanının etik dışı anti-kahraman tiplemesi picaro, İspanya’nın ünlü Orta Çağ kahramanı cesur savaşçı Cid’den çok farklıdır. 12. yüzyılda kaleme alındığı düşünülen İspanyol edebiyatının Orta Çağ’dan bugüne kadar korunmuş epik şiiri Mio Cid’deki gibi korkusuz bir kahramana rastlamak 16. yüzyıldan itibaren neredeyse imkânsızlaşır. Çalışmamızda bir yandan İspanya’nın 16. ve 20. yüzyıllar İspanyası detaylı olarak tanımlanırken, öte yandan ele alınan romanlar aracılığıyla kahraman imgesinin anti-kahramana dönüşümündeki koşutluklar, konuyla ilgili kuramlar ve algısal kategoriler ışığında incelenmektedir.