Türk Etnografyasının Araştırılmasında Saul Matveyeviç Abramzon’un Yeri ve Eserleri / The Place and Works of Saul Matveyevich Abramzon in the Research on Turkic Ethnography

Öz

Etnografya, bağımsız tarih bilimi olarak XIX. yüzyılın ortasında şekillenir. Tarih bilimi içinde en genç alanlardan biri olan Kırgız etnografyasına ilişkin çalışmalar, XIX. yüzyılın yarısından itibaren Rus seyyahları, coğrafyacıları, misyonerleri tarafından toplanmaya başlanmıştır. XX. yüzyılın ortasından itibaren bağımsız bilim alanına dönüşmüştür. Kırgız etnografyasının gelişmesinde Saul Matveyeviç Abramzon, Klavdiya İvanovna Antipina, T. D. Bayaliyeva, B. Alımbayeva, İmel Bakiyeviç Moldobayev, A. F. Burkovskiy, A. Cumagulov gibi pek çok seçkin bilim insanının katkısı büyüktür. Kırgız etnografyasında önemli bir yere sahip olan S. M. Abramzon, Kırgız etnografyası araştırmalarının temel kurucusu olarak bilinir. Kırgız etnografyası ve kültürünü inceleyerek sayısız eser yaratmıştır. Eserleri bu anlamda Kırgız etnografyasının özünü teşkil etmektedir. Özellikle 1926-1950 yılları arasında Kırgızistan’da yürütülen etnografik bilimsel araştırmalar S. M. Abramzon’un adıyla anılır. Kırgızların ve diğer Türk soylu halkların arasındaki ortak etnografik unsurları barındıran tahliller içeren araştırmaları da bu bilim insanının değerini bir kat daha arttırmaktadır. Çalışmaları her ne kadar dönemin koşullarına göre yürütülse de Kırgız ve diğer Türk halklarının sosyal, siyasal, ekonomik ve kültürel yapıları hakkında muazzam ve örnek çalışmalar ortaya çıkardığı gerçeği kendini alenen göstermektedir. Söz konusu makalede, S. M. Abramzon’un çalışmaları, hayatı ve ana kaynak niteliği taşıyan bazı eserlerinin etnografik tarih yazımı açısından önemi üzerinde durularak analizi yapılmaya çalışılmaktadır.