E-postama gönder 
AHİLİĞİ POTLAÇ KÜLTÜRÜ ÜZERİNDEN YENİDEN DÜŞÜNMEK / RETHINKING THE AKHISM FROM THE PERSPECTIVE OF THE POTLATCH CULTURE
Öz
Kökeni, Türkiye Selçukluları zamanına kadar giden ahilik, Osmanlı’da da devam etmiş ve tarikat gibi örgütlenmiş bir meslek birliğidir. Ahiliğin bir çeşit yönetmeliği olan fütüvvetnameler ise birlik üyelerine yardımlaşmayı, vermeyi kısaca örnek insan olmayı öğütler. Potlaç ise Kuzey Amerika Kızılderili toplumlarında değiş-tokuş şeklinde gerçekleşen bayramlarına Chinook dilinde verilen bir isim. Bu tarz öğütler, tek tanrılı dinler öncesi tüm dünyada evrensel kültür olduğu iddia edilen potlacın izlerini taşır. Burada, ahiliğin normlarını ihsas eden üç Türkçe fütüvvetnâme yazarının (Burgâzî, Şeyh Seyyid Hüseyin ve Radavî) eserlerinden hareketle, armağan veya bağış kültürü olarak da ifade edilen potlaç ile ahiliğin hangi açılardan benzeştiği ve ayrı düştüğü ele alınmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
ADANIR, Oğuz (2010). Eski Dünyaya Yeni Bakışlar. Ankara: Doğu Batı Yay.
ANADOL, Cemal (1991). Türk-İslâm Medeniyetinde Âhilik Kültürü ve Fütüvvetnâmeler. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
BATAILLE, Georges (2010). Lanetli Pay. çev. Işık Ergüden, İstanbul: Dost Kitabevi.
BAYRAM, Mikail (2004). Destursuz Bağdan Üzüm Yiyenler. Konya: Kömen.
BAYRAM, Mikail (2006). Sosyal ve Siyasi Boyutlarıyla Ahi Evren - Mevlânâ Mücadelesi. Konya: Yayınevi yok.
BİREKUL, Mehmet (2014). Armağan Kültürü. İstanbul: Açılım Kitap.
BURGÂZÎ. Fütüvvetnâme. İstanbul: İstanbul Millet Kütüphanesi. Ali Emiri Efendi Şeriyye Kitapları. Katalog no: 1352.
ÇAĞATAY, Neşet (1997). Bir Türk Kurumu Olan Ahilik. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
ERDOĞAN, Kenan (2008). Niyâzî-i Mısrî Dîvânı. Ankara: Akçağ Yay.
GÖLPINARLI, Abdulbaki (1955). Fütüvvet-Nâme-i Şeyh Seyyid Hüseyin ibni Gaybî. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası (17): 1-4.
HUIZINGA, Johan (2000). Homo Ludens. çev. Mehmet Ali Kılıçbay. İstanbul: Ayrıntı Yay.
HYDE, Lewis (2008). Armağan. çev. Emine Ayhan. İstanbul: Metis.
KARATANİ, Kojin (2017). Dünya Tarihinin Yapısı Üretim Tarzlarından Mübadele Tarzlarına. çev. Ali Karatay. İstanbul: Metis.
KUR’AN (2000). Kur’an Mesajı. haz. Muhammed Esed. çev. Cahit Koytak-Ahmet Ertürk. İstanbul: İşaret Yay.
KUTUBUSİTTE.com [ 22.04.2016].
MALINOWSKI, Bronislaw (1922). Argonauts of the Western Pasific. New York: Geo. Routledge and Sons. London: E. P. Dutton and Co.
MAUSS, Marcel (2006). Sosyoloji ve Antropoloji. çev. Özcan Doğan. Ankara: Doğu Batı Yay.
MERİÇ, Numan (2013). Radavi’nin Haza Kitabu Fütüvvetname. Yüksek Lisans Tezi. Manisa: Celal Bayar Ü.
OCAK, Ahmet Yaşar (1996). “Fütüvvetnâme”, İslâm Ansiklopedisi C.XIII. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 264-265.
PALA, Ayhan (2007). “Türk Kültür Tarihinin Bir Kaynağı Olarak Burgazi Fütüvvetnamesi”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî (44): 1-60.
RADAVÎ. Haza Kitabu Fütüvvetname. Manisa İl Halk Kütüphanesi. Yer no: 45 hk 1137/7.
SOLAK, Fahri (2009). Ahilik. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
TABAKOĞLU, Ahmet (2005). İktisat Tarihi. İstanbul: Kitabevi.
TAESCHNER, Franz (1972). “İslamda Fütüvvet Teşkilatının Doğuşu Meselesi ve Tarihi Ana Çizgileri”. çev. S. Yüksel. Belleten (XXXVI/142): 203-235.
TORUN, Ali (1998). Türk Edebiyatında Türkçe Fütüvvet-nâmeler. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
ÜLGENER, Sabri (1991). İktisadi Çözülmenin Ahlak ve Zihniyet Dünyası, İstanbul: Der Yay.
ÜLGENER, Sabri (2015). Zihniyet ve Din: İslam, Tasavvuf ve Çözülme Devri İktisat Ahlâkı. İstanbul: Derin Yay.
YILMAZ, Kaan (2006). Burgâzi Fütüvvetname Dil İncelemesi-Metin-Sözlük. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Ü.
ZEYREK, Yunus (sadeleştiren) (2015). Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Ötüken Yay.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Telif Hakkı (c) 2017 Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (SEFAD) / Selçuk University Journal of Faculty of Letters
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.