RUS DİN FELSEFESİNDE VE İKİNCİ KUŞAK RUS SEMBOLİSTLERİN ESERLERİNDE “SONSUZ DİŞİLİK” KAVRAMI / THE CONCEPT OF “ETERNAL FEMININE” IN RUSSIAN RELIGIOUS PHILOSOPHY AND IN THE WORKS OF SECOND GENERATION RUSSIAN SYMBOLISTS

Öz

'Sonsuz Dişilik’ (Alm. Ewig-Weibliche) kavramı Goethe’nin Faust adlı yapıtında yer alan ve insanı sonsuz yaratıcılığa doğru aşkla çeken dünya ötesi bir gücün imgesidir. Zamanla bu kavram Goethe’nin yapıtının bağlamından kurtularak, mistik bir kadın tipi olarak kişileştirilmiş, Tanrının Hikmeti Sofia’yı, Troubadourların şiir sanatında yer alan olağanüstü güzel kadın kültünü, Romantizmin yeryüzünün ahenk ve güzellik merkezi olarak gördüğü kadın idealini içinde birleştirerek evrensel bir sembol haline getirilmiştir. Sonsuz dişilik kavramının, (20.yy.’ın başında) özellikle uzun felsefi ve teolojik bir geçmişi olan Tanrının Hikmeti Sofia imgesiyle birleşmesi ayrı bir önem taşır.

Hikmet üzerine yazılı Yahudi miti, Hıristiyan Sofiolojisinde, Hıristiyan mistiklerinin (J.Boehme) ve Rus din felsefecilerinin (V.S.Solovyov, P.A.Florenskiy, S.N.Bulgakov) öğretilerinde geliştirilir. Özellikle Solovyov’un Sonsuz Dişilikle ilgili felsefi ve estetik görüşleri Rus sembolizminin ikinci kuşak temsilcilerini (A.Blok, A.Belıy, V.İvanov)  derinden etkilemiştir. Bu çalışmamızda ‘Sonsuz Dişilik’ kavramının Rus din felsefesinde nasıl yorumlandığı ve ikinci kuşak Rus sembolistlerinin eserlerinde nasıl ele alındığı üzerinde durulacaktır.