ASİYA CEBBAR’IN BABA EVİNDE BANA YER YOK ADLI ESERİNDE SÖMÜRGE KÜLTÜRÜ VE MÜSLÜMAN KADININ YAŞADIĞI ZORLUKLAR / THE COLONIAL CULTURE AND THE DIFFICULTIES EXPERIENCED BY MUSLIM WOMEN IN ASIYA CEBBAR’S WORK TITLED THERE IS NO PLACE FOR ME IN MY FATHER’S HO

Öz

Asiya Cebbar’ın Baba Evinde Bana Yer Yok adlı eserinde, yazar/anlatıcı, hafızasına yeniden dönerek çocukluk, ergenlik ve yetişkinlik anılarını zihninde canlandırır. Bu anlatı sırasında babası özellikle onun çocuk bilincinde ve daha sonraki yaşantısında önemli bir rol oynar. Bazen taş yürekli bir sansürcü olur, bazen de özgürlükçü olur. Ama yine de Asiya ona gizliden gizliye bir hayranlık duyar. Babasının bu belirsiz tavırları içinde kendini şekillendirmeye çalışır. Aslında Asiya Cebbar, kendi anıları arasında Fransız sömürgesi altında kalmış ülkesinin en önemli iki sorununa değinmeye çalışmaktadır. Birisi dayatılan sömürge kültürünün sonucu olarak ortaya çıkan kimlik sorunu, diğeri de Cezayir kadınının özgürlük mücadelesidir. Sömürge altında olsun veya sömürgeci ülke içinde olsun, insanlar, iki dil ve iki kültür arasında ne yapacaklarını, nasıl davranacaklarını bilememekte, doğal olarak kimlik bunalımı içinde boğulmaktadırlar. Asiya, yaşadığı toplumda kadının maruz kaldığı sıkıntıları kendi penceresinden gözler önüne sermeye çalışır. Hakim kültürün giyim tarzı, alışkanlıkları, dinî inanış ve değer yargılarıyla beslenirken, yatılı okulda okuduğu kitapların tesiri ve yurttaki Avrupalı kız arkadaşlarının yaşam anlayışlarıyla bambaşka bir dünyanın varlığını keşfeder, özgürlüğü tadar. Yazar, sömürgecilerin baskısıyla çok büyük değişimlere zorlanan Cezayir toplumunda, kendi hayatını resmederek kadının özgürleşmesinde öncü rolü üstlenmiştir.