FRANSIZLARIN ROLAND DESTANI’NDA DİNSEL BAĞNAZLIK VE TARİHİ OLAYLARIN ÇARPITILMASI / THE RELIGIOUS FANATISM IN THE SONG OF ROLAND AND THE ALTERATION OF HISTORICAL EVENTS

Öz

Bu çalışmada tarihte cereyan eden belli bir olayın dinsel bağnazlıktan dolayı tarihi gerçekliğe aykırı olarak anlatılmasına iyi bir örnek oluşturan Fransızların en eski destanı Roland Destanı’nı (Chanson de Roland/ Yıl:1100) ele aldık. Fransız Edebiyatında Doğu’nun ele alınması Orta Çağ’a kadar uzanır. Doğu kavramı, yüzyıllar boyunca çeşitli biçimlerde geliştirilmiştir. Orta Çağ Hıristiyanları, Hz. İsa’nın doğduğu kutsal toprakları Müslüman Türklerin elinden alma ülküsüne sahiptiler. Bundan dolayı adı konulmuş ya da konulmamış birçok Haçlı Seferi yapmışlardır. İşte bunun gibi, “Chansons de geste” adlı genel Fransız destanlarının bir bölümü olan Chanson de Roland (Roland Destanı) da Fransız Kral Charlemagne’ın önderliğinde Fransızlar pagan olarak niteledikleri Endülüslü Müslümanlardan İspanya’yı tekrar fethetme (Reconquista)ye girişmişlerdir (Göker, 1971: 3). Fransızların bu Roland Destanı, Fransız Kral Charlemagne’ın 778 yılında İspanya’daki Müslümanlara karşı yaptığı Haçlı Heferini anlatır. Tarihte Hıristiyan Fransız askerleri, Fransa’ya geri dönmek için Pirene Dağları’ndan geçerken Hıristiyan Basklılar tarafında pusuya düşürülüp yok edildiler. Bu kanlı çarpışmada, Fransız Kralı’nın yeğeni Roland da öldürüldü. Fransız Edebiyatının ünlü destanlarından birisi olan Roland Destanı onun için yazıldı. Bu destanda, Roland’ın, öldürüldüğü sıradaki kahramanlığı dile getirilmektedir. Tarihler, Charlemagne’ın, Saragosa’da yenilgisinden sonra Fransa’ya doğru çekilirken, Pirene Dağları’nın en dar geçidi olan Roncevaux’da pusuya düşürüldüğünü, Fransızların bu beklenmedik baskın sırasında çok büyük kayıplar verdiğini, hatta askerlerinin hemen hemen tamamının öldürüldüğünü yazarlar. Burada ilginç olan, baskını yapan Hıristiyan Basklılar idi. Fakat tarih içinde büyük bir mitoloji meydana geldi ve destanda düşman, Hıristiyan Basklılar iken Müslüman Araplar oldu. Bu, dini fanatizmin, tarihi olayları nasıl çarpıttığını göstermektedir.