ETUDE COMPARATIVE DES VARIANTES SOCIOLINGUISTIQUES DE PARLERS TURCS (Istanbul, Konya, Trabzon, Erzurum) / İSTANBUL KONYA TRABZON ERZURUM AĞIZLARI'NIN SOSYOLİNGÜSTİK AÇIDAN DEGERLENDİRİLMESİ

Abdullah ÖZTÜRK

Öz


Bu makalemiz Sosyolengüistik alanında, Türk dilindeki "öztürkçe" akımını inceleyen bir saha çalışmasıdır. Böyle bir çalışma için tespit ettiğimiz 4 büyük şehirde (İstanbul, Konya, Trabzon, Erzurum), biri dilbilim, diğeri sosyolengüistik içerikli iki anket uyguladık. Her şehirde, çeşitli yaş, eğitim, meslek ve sosyal statülerini dikkate alarak seçtiğimiz, yerel doğumlu 50 (toplam 200) denek üzerinde ses kayıtlan ve sosyolojik anketler gerçekleştirdik. Bu çalışma bize Dilbilim açısından en anlamlı değişikliğin sözcükler düzeyinde olduğunu gösterdi. Sonuç olarak, halkın konuşma diline yerleşmiş olan Farsça ve Arapça kellmelerin yanında, öztürkçe diye adlandırdığımız yeni sözcüklerin oluştuğunu tespit ettik. Öztürkçe sözcüklerin tüm yaş gruplarında, daha çok okullu ve belirli bir kültür seviyesine ulaşan kişilerde kullanıldığını tespit ettik. Bu da bize öztürkçe sözcüklerin ülke boyutunda tutulması ve kullanılmasında okulların, radyo, televizyon ve gazete gibi basın yayın organlarının önemli rol oynadığını göstermektedir.


Anahtar Kelimeler


Dilbilim; Purification linguistique; Öztürkçe

Tam Metin:

PDF

Referanslar


Ouvrages de linguistique et de sociolinguistique.

En langue française

BERNSTEİN (B) - Langage et elasse sociale. Les Editions de Minuit. Paris 1975.

BENVENISTE (E) - Probleme de linguistique generale. 2 vol Editions Gallimard. Paris 1966.

BLANC -"Enquete sociolinguistique sur le français parle â Orleans". Le Français dans le monde. P.16

B0UMEND1L (Marie Aleix Lucot) Methodologie d'une enquete sociolinguistique (these de 3e cycle). 1975 Üniversite de Paris 111

BOURDİEU (P) - Ce que parler veut dire. Paris 1982. Librairie Artheme Fayard 224 p.

COHEN (M) - Materiaux pour une sociologie du langage. Paris. Maspero. 1971. 2 vol 180 + 171 p.

DUBOIS (Jean et Claude) - Introduction â la lexicographie. Le dictionnaire Larousse 1971.

DUBOIS J, GIACOMO M, GUESP1N L, MARCELLESI Ch, MARCELLESI J-B, MEVEL J-P - Dictionnaire de linguistique. Paris 1973. Larousse 516 p.

DUBOIS (J) - Le vocabulaire politique et social en France de 1869 â 1872. Paris Larousse 1963.

DUCROT (0) et TODOROV (T) - Dictionnaire encyclop£dique des Sciences du langage. Editions Seuil. Paris. 470 p.

FISHMAN (J.A) - Sociolinguistique. Bruxelles Lobor. 1971 Paris. Nathan. 160 p.

CARDIN (B) MARCELLESI (J-B) - Sociolinguistique: Approche-Theorie pratique. Paris. PUF 198

CARDIN (B) BOGGIONI (D) GUESPIN (L) Pratiques linguistiques Pratiques sociales. Paris. Puf 1980.

GARMADI (J) - La sociolinguistique. Paris. Puf 1981.

LABOV (W) - Sociolinguistique (traduction française). Paris. Les Editions de Minuit. 1976. 458p.

MARCELLESI (J-B) et GARDIN (B) - Introduction â la socio-linguistique. Paris Larousse. 1974.

MARCELLESI (J-B) - Le congres de Tours (dec 1920) Etudes sociolinguistiques. Paris Le Pavillon. 9 1971 . 359 p.

MARTINET (A) - Economie des changements phonetiques 1964 2e edition et le edition 1965 â Berne.

MARTINET (A) - Elements de linguistique generale. A Colin Paris 1960.

MEILLET (A) - Linguistique historique et linguistique generale Paris Champion 1958.

MICHEL de CERTEAU, DOMINIQUE (J), REVEL (J) - Une politique de la langue. Paris Gallimard 1975.

MOUNIN (G)-1974 Dictionnaire de linguistique. Paris Puf 340 p.

F de SAUSSURE-Cours de linguistique generale. Paris Payot 1962.

Linguistique et Societe. Langue Française. 1971. N°9 Paris. Larousse.

Linguistique et Sociolinguistique. Langue Française. 1977. N°34 Paris. Larousse.

Socio-Iinguistique, Langages. Paris 1968. N°ll

Le discours politique - Langage. Paris 1971. N°23.

OUVRAGES DE FRANÇAIS CONCERNANT LA LANGUE TURQUE

BASTUJ (J) - Les relations spatiales en Turc contemporain (etüde semantique). Editions Klincksieck 1976 258 p.

BAZIN (L) - Introduction â I'etude pratique de la langue turque. 1978. Librairie Adrien Maisonneuve. Paris. 201 p.

BAZIN (L) - "Les classes du verbe turc" dans Bulletin de la Sociötö de Linguistique de Paris. 1966. T 61. Editions Klincksieck. Paris. P 265-285.

BAZIN (L) - "Le turc1' dans Le Langage sous la direction d'Andre MARTINET: Encyclopedie de la Pleiade 1968. Editions Gallimard. Bruges.

BAZIN (L) - Structure et Tendances communes des lanoues turaues (sprachbau) Fund. P 11-19.

BAZIN (L) - "La reforme linguistigue en Turguie" dans "La reforme des langues". Histoire et avenir. Diriğe par Herausgegeben Von ISTVAN FODOR, Claude HAGEGE. Vol 1. Buske Verlag Hamburg.

DENIS (J) - Principes de grammaire turque. 1955. Paris. Librairie d'Amerique et d'Orient. Alain Maisonneuve. P 183.

L'Osmanlı moderne et le turc de Turguie. Fund. P 182-219.

MORER (A) - Grammaire de la langue turque (Theorie et pratique) 6e edition 1983.

AKSAN Doğan : Gelişmeli Sesbilim. Ankara Üniversitesi Basımevi. Ankara 1978. T.D.K, Yayınları 84 Sayfa.

BANGUOGLU Tahsin Türkçenin Grameri Baha Matbaası. İstanbul 1974. 630s

DEMIRCAN Omer Türkiye Türkçesinin Ses Düzeni, Türkiye Türkçesinde Sesler. A.U Basımevi Ankara 1979. T.D.K. Yayınları.

DEMIRCAN Omer : Kök-ek Birleşmeleri. A.U Basimevi Ankaral977 T.D.K. Yayınları

DILACAR A. Türkiye’de Dil Özleşmesi. Ankara 1967 37 s.

DIZDAROGLU Hikmet: Türkçede Fiiller A.U Basimevi 1963 T.D.K.

EMRE A.C : Türk Lehçelerinin Mukayeseli Grameri I Fonetik İstanbul 1949 (6) + XVI + 463 s

GEMALMAZ Efrasiyap : Erzurum ili Ağızları 2 cilt A.U Basimevi Erzurum 1978

GÖKNEL Yüksel: Modem Türkçe Dilbilgisi. Hür Efe Matbaası İzmir.

IMER: Türkiye Türkçesinde Kökler A. U Basımevi Ankara 1976T.D.K. Yayınları.

IMER Kâmile: Dilde Değişme ve Gelişme Açısından. Türk Dil Devrimi Ankara 1976 126s.

KAÇKARLI Mahmut : Divanü Lûgât-it-Türk. Tipkıbasımı (Faksimile) Ankara 1941 (2) s + 638 tıpkıbasım + 5 + 10 s.

LEVENT A.S: Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri 3. baskı Ankara 1972 X + (2) + 548 s T. D. K

OYA Adali : Türkiye Türkçesinde Biçimbirimler A.U Basimevi Ankara 1979. 117 Sayfa. T.D.K. Yayınları

OZDEMIR E.: Dil Devrimimiz 3. baskı Ankara 1980. 85 s T.D.K

SELEN Nevin: Söyleyiş sesbilimi, Akustik Sesbilim ve Türkiye Türkçesi. A.U Basımevi Ankara 1979 T.D.K Yayınları.

T.D.K. Yazı Devrimi Ankara 1979 83 s.

T.D.K. Dilde Özleşmenin Sınırı ne Olmalıdır ? Ankara 1962. 82 s

T.D.K.. Atatürk'ün Yolunda Türk Dil Devrimi Ankara 1981 175 s.

T.D.K. Özleştirme Kılavuzu Ankara 1978. 194 s.

Türkçe Sözlük Genişletilmiş 7 Baskı 2 cilt T.D.K Ankara.

Büyük Türk Sözlüğü. Hayat yayınları. Tifduruk Madbaacılık Sanayi. A.Ş İstanbul.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Telif Hakkı (c) 2006 Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (SEFAD)



Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.