Cumhuriyetin Onuncu Yılında Gemi Jurnalleri ve Arşiv Belgeleri Işığında Donanma Manevraları / Naval Maneuvers in the Light of Ship’s Logs and Archive Documents in the Tenth Anniversary of the Republic
Öz
Cumhuriyetin ilan edilişinin onuncu yıl dönümü, 1933 yılında kapsamlı etkinliklerle kutlandı. Çıkartılan kanun ve kararnameler eşliğinde oluşturulan komisyonun idaresinde birçok faaliyet gerçekleştirildi. Ciddi manada kapsamlı çalışmaların yürütüldüğü ve tüm dünya devletlerinin ilgi ve alakasını çeken Cumhuriyetin onuncu yıl dönümü töreni çerçevesinde gerçekleştirilen faaliyetlerden biri de Türk donanmasının icra ettiği donanma manevrası oldu. Bahse konu manevra bizzat dönemin Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak’ın başından sonuna kadar Yavuz muharebe kruvazöründe takip etmesiyle 2-22 Eylül 1933 tarihleri arasında İzmit ve Antalya arasında icra edildi. Manevrayla stratejik ve askeri olarak birçok amaç yerine getirildi. Askeri olarak donanmanın savaş kabiliyetinin ölçülmesi, müşterek harekât kabiliyetinin denenmesi, genel seferber olma yeterliliğinin ölçülmesi ve kötü hava şartlarındaki mukavemetinin test edilmesi gibi teknik boyuttaki pek çok hazırlık durumu gerçek savaş şartlarında uygulanarak donanmanın mevcut durumu görüldü. Manevra sonunda ufak tefek hata ve eksikler haricinde donanmanın verilecek her türlü vazifeye hazır olduğu görülerek askeri hedefe ulaşılmış oldu. Stratejik hedef ise devletin kuruluşundan sonra geçen on yıllık süreçte donanmanın geldiği noktanın tüm dünya devletlerine gösterilmesiydi. Manevranın tamamlanmasıyla bu hedefe ulaşıldığı, Cumhuriyet donanmasının oluşum sürecini bitirdiği ve artık vurucu bir kuvvet haline geldiği tüm dost ve düşman ülkelere sergilendi.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
Arşiv Vesikaları
Lalahan Deniz Genel Arşiv Müdürlüğü (LDGAM.), 1933-4/40/1.
LDGAM., 1933-17/60/1.
LDGAM., 1933-19/103/1.
LDGAM., 1933-24/57/2.
LDGAM., 1933-29/172/1.
LDGAM., 1933-30/6/2.
LDGAM., 1933-39/116/1.
LDGAM., 1933-4/7/1.
LDGAM., 1933-40/96/1, 2, 3, 4.
LDGAM., 1933-45/152/1.
LDGAM., 1933-46/148/1.
LDGAM., 1933-5/14/1.
LDGAM., 1933-51/160/1.
LDGAM., 1933-53/23/1, 1-1, 1-2, 1-3, 1-4, 2, 2-1, 2-2, 2-3, 2-4, 2-5, 4, 4-5.
LDGAM., 1933-55/23/1, 2.
LDGAM., 1933-6/67/3, 4.
LDGAM., 1933-6/75/1.
LDGAM., 1933-61/51/1.
LDGAM., 1933-61/75/1, 1-1, 2, 2-1.
LDGAM., 1933-65/88/2.
LDGAM., 1933-7/122/1, 1-2, 1-3, 1-4, 1-5, 1-6.
LDGAM., 1933-81/1/236.
LDGAM., 1933-89/2/ 2, 2-1, 2-2, 2-3, 2-4, 2-5, 2-6.
LDGAM., 1933-99/1/22, 265, 266, 267, 268, 269.
LDGAM., 1933-Manevralar Klasörü (MK.)/1/1, 4, 5, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18.
LDGAM., 1933-MK/10/1, 2, 3, 4, 5, 6.
LDGAM., 1933-MK/2/1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11.
LDGAM., 1933-MK/3/1, 2, 3, 4, 5, 6,7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15.
LDGAM., 1933-MK/4/1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12.
LDGAM., 1933-MK/5/1, 2, 3, 4, 5, 6.
LDGAM., 1933-MK/6/1, 2, 3, 4, 5, 6.
LDGAM., 1933-MK/7/1, 2, 3, 4, 5, 6.
LDGAM., 1933-MK/8/1, 2, 3, 4, 5, 6, 7.
LDGAM., 1933-MK/9/1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11.
LDGAM., Gemi Jurnalleri Bölümü (Gjb.), İkinci İnönü Denizaltısı Gemi Jurnali (İİDGJ.), 18961, 1-31 Ağustos/1-25 Eylül 1933.
LDGAM., Gjb., Tınaztepe Muhribi Gemi Jurnali (TMGJ.), 11081, 31 Ağustos-22 Eylül 1933.
LDGAM., Gjb., Yavuz muharebe kruvazörü Gemi Jurnali (YKGJ.), 7322, 1-31 Ağustos/2-22 Eylül 1933.
Kaynak Eserler ve İncelemeler
(1933a, 26 Haziran). Resmi Gazete, “Cumhuriyet İlanının Onuncu Yıl Dönümü Kutlulama Kanunu”, Kanun Numarası, 2305, KT., 16 Haziran 1933, S., 2437.
(1933b, 15 Temmuz). Resmi Gazete, “2305 numaralı kanunun ikinci maddesi mucibince Cumhuriyetin onuncu yıl dönümü işini tanzim ve tesbit etmek üzere merkezde ve vilâyetlerde teşkil edilecek komisyon hakkında Kararname”, Kararname Numarası (KRNN.), 14668, Kabul Tarihi (KT.), 6 Temmuz 1933, Sayı (S.), 2452.
(1933c, 31 Temmuz). Cumhuriyet Gazetesi, s. 1-2.
(1933ç, 23 Ekim). Cumhuriyet Gazetesi, s. 1-2.
(1933d, 30 Ekim). Cumhuriyet Gazetesi, s. 9.
(1933e, 29 Ekim). Cumhuriyet Gazetesi, s. 1-64.
(1933f, 7 Eylül). Cumhuriyet Gazetesi, s. 2.
(1933g, 8 Eylül). Cumhuriyet Gazetesi, s. 1-4.
(1933h, 10 Eylül). Cumhuriyet Gazetesi, s. 1-3.
(1933ı, 9 Eylül). Cumhuriyet Gazetesi, s. 3.
(1933i, 29 Ekim). Hâkimiyeti Milliye Gazetesi, s. 1-96.
(1933j, 10 Eylül). Milliyet Gazetesi, s. 1-5.
(1933k, 7 Eylül). Milliyet Gazetesi, s. 1-2.
(1933l, 8 Eylül). Milliyet Gazetesi, s. 2.
(1933m, 9 Eylül). Milliyet Gazetesi, s. 1.
(1933n, 10 Eylül). Son Posta Gazetesi, s. 3.
(1933o, 7 Eylül). Son Posta Gazetesi, s. 3.
(1933ö, 8 Eylül). Son Posta Gazetesi, s. 3.
(1933p, 10 Eylül). Vakit Gazetesi, s. 10.
(1933r, 8 Eylül). Vakit Gazetesi, s. 2.
(1933s, 9 Eylül). Vakit Gazetesi, s. 1, 8.
Akdoğan, R. (1997). Türkçe İngilizce ansiklopedik denizcilik sözlüğü, İstanbul.
Büyüktuğrul, A. (1967). Cumhuriyet donanması (1923-1960). İstanbul: Deniz Basımevi.
Çanak, E. (2018). İçel’de Cumhuriyet’in onuncu yıl kutlamaları ve kutlamalar sırasında yaşanan müessif bir hadise: Çomuzade davası. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. Sayı 97 (Mayıs 2018), 199-240.
Demirhan, N. (1999). Cumhuriyetin onuncu yılının Türk inkılâp tarihindeki yeri ve önemi, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
Deniz Kuvvetleri (1934). 1933 Akdeniz manevraları, İstanbul: Deniz Matbaası.
Erendil, M. (1970). Arazi, kıta tatbikatları ve manevraların planlanması ve idaresi, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
Genelkurmay Başkanlığı (2010). TSK müşterek askerî terimler sözlüğü, Ankara: Genelkurmay Basımevi.
Piri Reis Araştırma Merkezi (2010). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e adları süregiden gemiler. İstanbul.
Seri, B. (2009). Denizcilik ansiklopedisi. İstanbul: Deniz Basımevi.
Sönmez, C. S. (2004). Cumhuriyetin onuncu yıldönümü kutlamaları ve 26 Ekim 1933 tarihli genel af yasası. Atatürk Yolu Dergisi. Sayı: 33-34 (Mayıs-Kasım 2004), 89-101.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Telif Hakkı (c) 2022 Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.