II. Meşrutiyet Döneminde At Neslinin Islahına Yönelik Bir Örgütlenme Örneği: Islah-ı Nesl-i Feres Cemiyeti / Organization for Breeding the Horse Lineage during the Second Constitutional Era: The Case of Islah-ı Nesl-i Feres Cemiyeti

Öz

Bu makale, II. Meşrutiyet sonrasında 11 Nisan 1912’de iyi cins at yetiştirmek, at yarışları düzenlemek, biniciliği geliştirmek amacıyla padişahın himayesinde kurulan Islah-ı Nesl-i Feres Cemiyeti’nin faaliyetlerine odaklanmıştır. Osmanlı Devleti’nde atın çekim gücü ve taşıma kapasitesi, tarımsal ekonomi ve savunma açısından hayati bir öneme sahipti. Ancak XIX. yüzyılın ilk yarısından itibaren ihtiyaçlara göre at neslinin ıslahı ve çoğaltılması hususunda bazı sıkıntılar mevcuttu. Zira tımar sisteminin bozulması ve Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması at yetiştiriciliğine zarar vermişti. Askeri ve tarımsal ihtiyaçları karşılamak için modern haralar kurulsa da bu çaba yeterli olmadı. Arz sıkıntısı ve satın alma düzenlemeleri, Osmanlı ordusunun lojistiğini tehdit eder boyuta ulaştı. Bu nedenle Osmanlı Hükümeti, Avrupalı devletlerde olduğu gibi nitelikli atlarda yerli bir pazarın yaratılmasına yönelik politikalar üretmeye başladı. Hükümet, at cinsinin ıslahını sağlayan vasıtalardan birisi olan at yarışlarını düzenlemek için 1912’de Islah-ı Nesl-i Feres Cemiyeti’ni kurdu.