Yeni Yoksulluk ve Hükümlülük: Dışlanma Halinin Çoklu Görünümleri ve Toplumsal İçermenin İmkanları Üzerine / New Poverty and Conviction: On Multiple Cases of Exclusion and Possibilities of Social Inclusion

Elife Kart

Öz


Yeni yoksulluk olgusu, dışlanmanın çok boyutlu ve her boyutta kendini yeniden üreten içeriği ile giderek derin bir biçim alan, kalıcı ve süreklilik gösteren bir nitelik kazanmaktadır. Yeni yoksulluk ve sosyal dışlanma, birbiriyle iç içe geçmiş bir süreçsel durumun ifadesi olarak, birbirlerini etkileyen ve tamamlayan olgulardır. Bu çalışmada yeni yoksulluk olgusu; yoksulluğun, yoksunluğun ve dışlanmanın yapısal kaynaklarını ve unsurlarını da öne çıkaran sosyal dışlanma yaklaşımıyla ilişkisel bir bağlamda tartışılmaktadır. Sosyal dışlanma yaklaşımı bağlamında, bireyi suça yönelten, suçu ve sapkın eylemi besleyen toplumsal ve sosyo-ekonomik yapısal unsurlara dikkat çekilmektedir. Yaşanan sosyo-ekonomik sürecin bir sonucu olarak gittikçe yoğunlaşan, derinleşen, yaygınlaşan ve kalıcı bir nitelik kazanan yoksulluk, yoksullar açısından; dışlanma, damgalanma ve marjinalleşme gibi sonuçlar üretmektedir. Sözü edilen sonuçları yaşantılarında deneyimleyen kesimlerden biri de hükümlülerdir. Bu nedenle bu çalışmada, yoksulluğun yeni durumu ile dışlanma, damgalanma ve marjinalleşme süreci arasındaki bağlantılar hükümlülük ekseninde ilişkilendirilerek çözümlenmektedir. Dezavantajlı olmanın çoklu, derinleşmiş ve yoğunlaşmış hali olarak hükümlülük; yoksulluk ve dışlanma olgularının beslendiği yapısal zemini, bu zeminle etkileşiminden dolayı suçla bağlantılı hale gelen bireylerin ve grupların özgül konumunu ve bu konumun, yoksulluk ve dışlanma sürecini yeniden üreten yapısal bir unsura nasıl dönüştüğünü kavramaya imkân tanımaktadır. Bununla birlikte, söz konusu hükümlülük olgusu, Türkiye’de yoksulluğun aldığı yeni niteliklerle giderek belirginleşmeye başlayan, yeni yoksullar ile potansiyel sınıf-altı arasındaki bağlantıya dikkat çekmemize de imkân vermektedir. Hükümlülük; yoksulluk, dışlanma ve damgalanma olgularının birbirleriyle olan karşılıklı ilişkisi içinde birçok unsuru barındıran, çok yönlü dışlanma ve yoksunlukları yeniden üreten bir unsur olarak belirmektedir.

Anahtar Kelimeler


Yeni yoksulluk, sosyal dışlanma, hükümlülük, damgalanma, dezavantajlılık.

Tam Metin:

PDF

Referanslar


Atkinson, R. (2000). Combating social exclusion in Europe: The new urban policy challenge. Urban Studies, 37(5-6), 1037-1055. https://doi.org/10.1080%2F00420980050011226.

Bauman, Z. (1999). Çalışma, tüketicilik ve yeni yoksullar. (Ü. Öktem. Çev.). İstanbul: Sarmal Yayınevi.

Becker, H. S. (2013). Hariciler (Outsiders): Bir sapkınlık sosyolojisi çalışması. (L. Ünsaldı & Ş. Geniş. Çev.). İstanbul: Heretik Yayınları.

Bhalla, A. & Lapeyre, F. (1997). Social exclusion: Towards an analytical and operational framework. Development and Change, 28(3), 413-433. https://doi.org/10.1111/1467-7660.00049.

Bhalla, A. S. & Lapeyre, F. (2004). Poverty and exclusion in a global world. New York: Palgrave Macmillan Press.

Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. J. G. Richardson (Ed.) Handbook of theory and research for the sociology of education içinde (s. 241-258). New York: Greenwood Press.

Buck, N. (1996). Social and economic change in contemporary Britain: The emergence of an urban underclass? E. Mingione (Ed.). Urban poverty and the underclass: a Reader içinde (s. 275-297). Oxford: Blackwell.

Buğra, A. & Çağlar, K. (2003). Yeni yoksulluk ve Türkiye’nin değişen refah rejimi. Ankara: UNDP.

Byrne, D. (2005). Social exclusion. Maidenhead: Open University Press.

Castel, R. (2000). The roads to disaffiliation: Insecure work and vulnerable relationships. International Journal of Urban and Regional Research, 24(3), 519-535. https://doi.org/10.1111/1468-2427.00262.

Castel, R. (2003). From manual workers to wage laborers: Transformation of the social question. (R. Boyd. Çev.). London: New Brunswick.

Demez, G., Kart, E., Timurturkan, M., Ertan, C., Cankurtaran, S. ve Aktin, S. (2017). Denetimli serbestlikte yeniden sosyalleşme. İstanbul: Bağlam Yayınları.

Erder, S. (1995). Yeni kentliler ve kentin yeni yoksulları. Toplum ve Bilim, (66), 106-121.

Erder, S. (2013). İstanbul'a bir kent kondu: Ümraniye. İstanbul: İletişim Yayınları.

Goffman, E. (2009). Günlük yaşamda benliğin sunumu. (B. Cezar. Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.

Goffman, E. (2014). Damga: Örselenmiş kimliğin idare edilişi üzerine notlar. (Ş. Geniş, L. Ünsaldı ve L. S. N. Ağırnaslı. Çev.). Ankara: Heretik Yayıncılık.

Goffman, E. (2018). Karşılaşmalar: Etkileşim sosyolojisinde iki çalışma. (S. Çalcı. Çev.) Ankara: Heretik Yayınları.

Gorz, A. (2001). Yaşadığımız sefalet, kurtuluş çareleri. (N. Tutal. Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Graffam, J., Shinkfield, A. J. & Hardcastle, L. (2008). The perceived employability of ex-prisoners and offenders. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 52(6), 673-685. https://doi.org/10.1177%2F0306624X07307783.

Harvey, D. (2005). A brief history of neoliberalism. Oxford: University Press.

Işık, O. & Pınarcıoğlu, M. M. (2001). Nöbetleşe yoksulluk: Gecekondulaşma ve kent yoksulları: Sultanbeyli örneği. İstanbul: İletişim Yayınları.

Kart, E. (2015a). Yoksulluğun mekânlarında borçluluğun ve ‘borçlu’nun üretilişi. A. Rıza Güngen & Ü. Akçay (Ed.). Borçlan(dır)ma ve Türkiye’de borçluluk. Praksis, (38), 155-179.

Kart, E. (2015b). Other faces of being an ‘indebted worker’ in subcontracted employment relationships: Stigmatization, vulnerability and acquittal. Eurasian Journal of Anthropology, 6(2), 53-64. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/808164.

Kart, E. (2016). İstihdam ilişkilerinin taşeronlaşmış formları ve ‘aracı’ aktörleri: İnşaat sektöründe ustabaşılar. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(2), 225-25. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/223097.

Kaygalak, S. (2001). Yeni kentsel yoksulluk, göç ve yoksulluğun mekânsal yoğunlaşması: Mersin/Demirtaş Mahallesi örneği. Praksis, (2), 124-172.

Lambert, S. & E. Waxman (2005). Organizational stratification: Distributing opportunities for work-life balance work and life integration, Organizational, Cultural, and İndividual Perspectives, 103-126.

Mingione, E. (1996a). Urban poverty in the advanced industrial World: Concepts, analysis and debates. E. Mingione (Ed.). Urban poverty and the underclass a reader içinde (s. 3-40). Oxford: Blackwell.

Mingione, E. (1996b). Conclusion. E. Mingione (Ed.). Urban poverty and the underclass: a reader içinde (s. 370-384). Oxford: Blackwell.

Percy-Smith, J. (2000). Introduction: the contours of social exclusion. J. Percy-Smith (Ed.). Policy responses to social exclusion: Towards inclusion içinde (s. 1-22). Buckingham: Open University Press.

Reutter, L. I., Veenstra, G., Stewart, M. J., Raphael, D., Love, R., Makwarimba, E. & McMurray, S. (2006). Public attributions for poverty in Canada. The Canadian Review of Sociology and Anthropology, 43(1), 1-22. https://doi.org/10.1111/j.1755-618X.2006.tb00852.x.

Room, G. J. (1999). Social Exclusion, solidarity and the challenge of globalization. International Journal of Social Welfare, 8(3), 166-174. https://doi.org/10.1111/1468-2397.00080.

Sapancalı, F. (2005). AB’nde sosyal dışlanma sorunu ve mücadele yöntemleri. Çalışma ve Toplum, 3, 51-106.

Shivy, V. A., Wu, J. J., Moon, A. E., Mann, S. C., Holland, J. G., & Eacho, C. (2007). Ex-offenders reentering the workforce. Journal of Counseling Psychology, 54(4), 466. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-0167.54.4.466

Silver, H. (2007). The process of social exclusion: the dynamics of an evolving concept. Chronic Poverty Research Centre Working Paper, (95).

Timurturkan, M., Demez, G., Kart, E., Ertan, C., Cankurtaran, S. & Aktin, S. (2017). ‘Hükümlü’ olmanın sosyal tezahürleri: Sosyal dışlanma, damga ve suç. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 138-157. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/346403.

Toksöz, G. (1999). Gelişmiş ülkelerde işsizlik üzerine güncel tartışmalar. Ankara: İmaj Yayıncılık.

Tosi, A. (1996). The excluded and the homeless: The social construction of the fight against poverty in europe. Urban Poverty and the Underclass: A Reader. (Ed. Enzo Mingione), Blackwell: 83-104.

Visher, C., Debus, S., & Yahner, J. (2008). Employment after prison: a longitudinal study of releasees in three states. Washington, DC: Urban Institute.

Wacquant, L. J. & Wilson W. J. (1989). The cost of racial and class exclusion in the inner city. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 501(1), 8-25.

Wacquant, L. J. (1996). Red belt, black belt: Racial division, class inequality and the state in the French urban periphery and the American ghetto. E. Mingione (Ed.). Urban poverty and the Underclass: a reader içinde (s. 234-274). Oxford: Blackwell.

Wacquant, L. J. (2011). Kent paryaları: İlleri marjinalliğin karşılaştırmalı sosyolojisi. (M. Doğan. Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.

Wilson, W. J. (1987). The truly disadvantaged: The inner city, the underclass, and public policy. Chicago: University of Chicago.

Wilson, W. J. (1999). When work disappears: New implications for race and urban poverty in the global economy. Ethnic and Racial Studies, 22(3), 479-499. https://doi.org/10.1080/014198799329396

Yılmaz, B. (2008). Türkiye’de sınıf-altı: Nöbetleşe yoksulluktan müebbet yoksulluğa. Toplum ve Bilim, (113), 127-145.


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Telif Hakkı (c) 2021 Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.