Latîfe ez-Zeyyât’ın El-Bâbu’l-Meftûh (Açık Kapı) Adlı Romanında Kadın Teması Üzerinden Ulusal ve Bireysel Özgürlüğün İnşâsı / The Construction of National and Individual Freedom Through on the Theme of Women in Latîfe ez-Zeyyât's Novel, El-Bâbu'l-Meftûh (The Open Door)

Öz

Batı’da görünürlüğünü yitirdikten sonra Doğu’da gündem olmaya devam eden kadın hak ve özgürlükleriyle ilgili sorunlar, hâkim ideoloji tarafından Şark’amahsus olarak lanse edildiği gibi otoriter rejimlerdeki demokrasi sorunundan beslendiği de göz ardı edilmiştir. Söz konusu bölgede kadın ve vatan olgusu, “namus” temelli bakış açısıyla ulusal tarih yazımında başat rol oynarken Mısır’da kadının ulusal direnişten beslenen özgürlük arayışı, zamanla bireysel bir tavra evrilir. Ülkede kadın hareketiyle ilgili tarihi akış yanında edebî literatür de bu yönde bir birikime sahiptir. Bölge ülkeleri arasında Batı ile teması en erken gerçekleşen Mısır’da, o dönem meydana gelen yeni fikir akımlarından beslenen ilk Mısır romanı Zeynep’e konu olan kadın olgusu, direniş romanları başta olmak üzere edebi literatürde yer almaya devam etmiştir. Latîfe ez-Zeyyât’ın kronolojik olarak Hür Subaylar Darbesinden hemen önce başlayıp on yıllık dilimde Mısır siyasi tarihindeki gelişmelere değindiği Açık Kapı (el-Bâbu’l-Meftûh, 1960) romanında bu mücadele oldukça barizdir. Roman; kadının toplumsal alanda milli direnişten beslenen görünürlüğü, özgürlüğü önündeki gelenek, norm gibi engellerle mücadelesi ve benlik arayışını konu edinmektedir. Söz konusu çalışma gündelik hayatın sıradan eylemleriyle normları esneterek kimliğini inşa eden kadının öznel tavrını genel kavramlarla açıklamayı hedeflemektedir.