Trabzon Geleneksel Mutfağında Tatlılar ve Çekme Helva / Desserts and Çekme Halva in Traditional Trabzon Cuisine
Öz
Toplumların yaşama biçimleri, yeme-içme alışkanlıklarını ve mutfak kültürlerini etkilemektedir. Türklerin İslamiyet’i kabulü, Orta Asya’dan Anadolu’ya gelişi, göçebelikten yerleşik yaşama geçişi gibi geçirdiği önemli değişimlerin; Türk mutfağı üzerinde büyük bir etkisi vardır. Trabzon, tarihin her döneminde, ticaret yolları üzerinde olması ve Karadeniz’i Anadolu’ya bağlayan bir kapı vazifesi görmesi sebebiyle önemli bir liman kentidir. Kentin coğrafî konumu, geleneksel mutfak kültürünü de etkilemiş; Trabzon’da balık, mısır ve karalahanayla yapılan yemeklerin zengin bir çeşitliliğe sahip olmasını sağlamıştır. Trabzon mutfağında tatlılar da önemli bir yer tutmaktadır. Son yıllarda Beton helva, Laz böreği, Hamsiköy sütlacı gibi tatlılar ülke çapında tanınmıştır. Ayrıca Akçaabat ilçesinin Derecik mevkiinde sadece erkekler tarafından yapılan çekme helva da şehrin önemli tatlılarından biridir. Çalışmada, Trabzon mutfağı hakkında bilgi verilmesi, Akçaabat’a özgü çekme helvanın tanıtılması amaçlanmakta; şehrin gastronomik değerinin geliştirilmesi üzerine önerilerde bulunulmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
Araz, N. (25-30 Eylül 1986). Türk yemek geleneği. Birinci Milletlerarası Yemek Kongresi Bildirileri (s.31-33). F. Halıcı (haz.). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Arslan, D. (2018, 17 Eylül). Japonya'da yediği reçelin tarifini alamayınca formülünü keşfedip dünyaya satan Trabzonlu. Erişim adresi: https://yemek.com/japon-sut-receli-tarifini-kesfeden-adam/
Biryol, U. (2016). Gurbet pastası-Hemşinliler, göç ve pastacılık. İstanbul: İletişim Yayınları.
Chailland, G. (2001). Göçebe imparatorluklar: Moğolistan’dan Tuna’ya. İstanbul: Doğan Kitapçılık.
Çelik Şavk, Ü. (2011). Sorularla Evliya Çelebi-insanlık tarihine yön veren 20 kişiden biri. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
Damlanın Hikayesi. (t.y.). http://www.damlapasta.com/ Erişim tarihi: 04.03.2020
Dede mirasına sahip çıkıyoruz. (23.11.2017). Karadeniz. https://www.karadenizgazete.com.tr/karadeniz/trabzon/dede-mirasna-sahip-ckyoruz/170298 Erişm tarihi: 04.03.2020
Dinçel, E., Bostan, K., Yalçın, S. ve Alçay Ünver, A. (2015). Orta Asya’dan Anadolu’ya kurutulmuş gıdalar. ABMYO Dergisi. 40. 83-93. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/abmyoder/issue/46669/585191.
Ersoy, Y. (2002). “Türk mutfak kültürü”. Türkler Ansiklopedisi. (C. IV, s.382-396). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
Güvenç, B. (1999). İnsan ve kültür. Ankara: Remzi Kitabevi.
Hamsiköy sütlacı Japonya yolunda (2020, 17 Şubat). Pazar 53. https://www.pazar53.com/hamsikoy-sutlaci-japonya-yolunda-35841h.htm Erişim tarihi: 06.03.2020
Helvacı İbrahim’in açılışı muhteşem oldu. (2012, 23 Ekim). Akçaabat’ın Sesi. http://www.akcaabatinsesi.com/helvaci-ibrahim-in-acilisi-muhtesem-oldu-2959h.htm Erişim tarihi: 06. 03. 2020
Hikayemiz. (t.y.). https://betonhelva.com/gizli-tarif-ustasi/ Erişim tarihi: 04.03.2020
Keleş, İ. (2018). Trabzon ili Çarşıbaşı ilçesi halk bilimi monografisi (Yüksek lisans tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
Kurt, H. (2018, 4 Mart). Tatlıcı Raif!. Kuzey Ekspres. Erişim adresi: http://www.kuzeyekspres.com.tr/tatlici-raif-16418yy.htm
Kurt, H. (2018, 11 Mart). Şekerci Remzi ve Salim Aga. Kuzey Ekspres. Erişim adresi: http://www.kuzeyekspres.com.tr/sekerci-remzi-ve-salim-aga-16449yy.htm
Mack, G. R. & Surina, A. (2005). Food Culture in Russia and Central Asia. Westport – Connecticut, United States of America: Greenwood Publishing Group.
Oğuz, B. (1976). Türkiye halkının kültür kökenleri I. İstanbul: Anadolu Aydınlanma Vakfı Yayınları.
Ögel, B. (1982). Türk mutfağının gelişimi ve Türk tarihi gelenekleri. Türk Mutfağı Sempozyumu Bildirileri (s. 15-18). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları.
Sinor, D. (2002). Erken İç Asya tarihi. R. Sezer (çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Trabzon’da fındıkla değişen hayatlar (2017, 31 Mart). Haber 61. https://www.haber61.net/trabzon/trabzon-da-findikla-degisen-hayatlar-h289773.html Erişim tarihi: 04.03.2020
Trabzon’dan bir kadın girişimci hikayesi. (2010, 29 Haziran). https://www.haberler.com/trabzon-dan-bir-kadin-girisimci-hikayesi-2127763-haberi/ Erişim tarihi: 04.03.2020
Türk Patent ve Marka Kurumu (2018). Kastamonu Çekme Helva. Erişim adresi: https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38427
Vasary, I. (2007). Eski İç Asya'nın tarihi. İ. Doğan (çev.). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Yılmaz, B. (2019). Trabzon ili geleneksel halk bilgisi ve etnografyası. (Doktora tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
Telif Hakkı (c) 2020 Berk Yılmaz
Lisans URL: https://creativecommons.org/licenses/by-nc/2.0/