19. Yüzyıl Divan Şairi Hilmî Kıbrısî Efendi’nin Şiirlerinde Tasavvuf İzleri / Reflectıons of Mystıcısm in 19th Century Divan Poet Hilmî Kıbrısî Efendi’s Poems

Öz

19. yüzyıl Divan edebiyatının tanınmış şairlerinden Hilmî Kıbrısî Efendi, 1783’te Kıbrıs’ta doğmuştur. İyi bir eğitim aldığı, Arapça ve Farsça dillerine hakim, alim bir kişi olduğu kaynaklarda belirtilmiştir. Hilmî Kıbrısî Efendi, uzun yıllar Kıbrıs’ta müftülük, Büyük Medrese’de müderrislik, II. Mahmut Kütüphanesi’nde kütüphane nazırlığı ve şeyh seb’alık görevlerini ifa etmiştir. Tasavvuf, Türklerin İslamiyeti kabulüyle Orta Asya’da yayılmış ve Orta Asya’dan göç eden dervişlerle birlikte Anadolu’ya ulaşmıştır. Kıbrıs’ın Türkler tarafından 1571’de fethiyle Anadolu’dan Kıbrıs’a iskan edilenler arasında bulunan Mevlevi şeyhleri ile de tasavvuf adaya gelmiştir. Kıbrıs’ta 1593 yılında inşa edilen Lefkoşa Mevlevihanesi, tasavvufun adada gelişip yaygınlaşmasında önemli rol oynamıştır. Divan şairleri din, tasavvuf, aşk ve tarikat unsurlarını şiirlerinde işlerken, Hilmî Kıbrısî Efendi de geleneğe uyarak Divançe’sinde bu unsurları kullanmıştır. Lefkoşa Mevlevihanesi’nde sıklıkla düzenlenen ayinlerde şeyhler tarafından Mevlana şiirlerinin okunması Hilmî Kıbrısî Efendi’yi etkilemiş ve onun tasavvuf özellikleri taşıyan şiirler kaleme almasına yol açmıştır. Bu çalışmada Hilmî Kıbrısî Efendi’nin şiirlerine yansıyan tasavvuf özellikleri incelecektir.