Silifke Uzuncaburç’ta Geleneksel Yöntemlerle Pekmez Yapımı Üzerine Halk Bilimsel Bir İnceleme / A Folklore Study on Traditional Grape Molasses Production in Silifke Uzuncaburç

Öz

Mersin ili Silifke ilçesine bağlı olan Uzuncaburç, tarihi milattan önceki dönemlere kadar giden eski bir yerleşim yeridir. Türklerin Anadolu’ya yerleşmeye başladığı dönemlerde konar-göçer Yörük Türkmenlerin yerleştiği Uzuncaburç’ta en temel geçim kaynakları tarım ve hayvancılık olmuştur. Hayvan olarak keçi, koyun gibi küçükbaş hayvanlar besleyen yöre halkı, tarımsal ürün olarak da buğday, arpa, nohut gibi tahılları yetiştirmişlerdir. Ancak bölge halkının yetiştirdiği tek tarım ürünü bunlar değildir. Bunların dışında bir de bağcılık vardır. Özellikle yerleşim yerinin merkezinde ve merkez çevresinde büyük miktarda üzüm bağı bulunmaktadır. Bu bağlamda yörede bağı olmayan aile neredeyse yoktur. Bağcılığın bu kadar yaygın olmasının en büyük sebebi Uzuncaburç’ta kökeni Türklerden önceki dönemlere kadar uzanan köklü bir bağcılık kültürü olmasıdır. Bu makalenin amacı yöredeki geleneksel pekmez üretim yöntemlerinin tespit edilip bu üretimin kültürel boyutunu araştırmaktır. Çalışmada saha araştırma yöntemi ile pekmez üretimi, bu üretim esnasında kullanılan etnografik araç gereçler ve üretim sırasında ortaya çıkan sözlü kültür ürünleri tespit edilip gelenek açısından incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda Uzuncaburç halkının kendisinden önceki bölge sakinlerinden devraldıkları bağcılık geleneğini devam ettirdikleri, onların kullandığı şarap üretim yöntemlerini daha da geliştirerek pekmez üretiminde kullandıkları ve Orta Asya Türk mutfağından getirdikleri pekmez üretim geleneğini yeni coğrafyanın şartlarına uyarlayarak başarılı bir şekilde devam ettirdikleri tespit edilmiştir.