Adalet Ağaoğlu’nun Öykülerinde Diyalektik İmge / The Dialectic Image in Adalet Ağaoğlu’s Stories

Öz

Diyalektik imge, edebi metnin özgül estetik doğasını ve anlatı karakteristiğini belirleyen ve biçimlendiren önemli bir kurgusal yapı taşıdır. Üretici olarak yazarın bilinci, imge ve gerçeklik arasında kurmaca bir dolayım sağlar. Bu kurmaca dolayım ile birlikte gerçeklik biçimleri, yazar tarafından imgeler aracılığıyla dönüşüme uğratılır. Dönüşüm süreci, kurgusal yapı içerisinde kendini gösterir. Bir edebi metnin anlatı karakteristiğini, kendine has tikelliğini belirleyen diyalektik imgeler, bu dönüşüm süreci ile ön plana çıkarılır. Diyalektik imgeler, edebi metin içerisinde ideolojiden ve yazarın niyetinden muaf yapılar değildirler. Bu anlamda edebi metinlerin, muhtelif yönelimlerini ve merkezi noktalarını saptayan kurgusal bir araç olma özelliğine sahiptirler. Adalet Ağaoğlu Türk edebiyatında toplumsal gerçekliği ve ideolojik içerikleri, estetik bir dikkatle dönüştüren ve yeniden biçimlendiren önemli yazarlardandır. Ağaoğlu’nun öykü kitapları, estetik ve ideolojinin paylaşımlı ilişkisinin metinsel bir yapıda tezahür ettiği önemli türsel oluşumlardır. Ağaoğlu’nun öykülerinde yer alan diyalektik imgeler hem estetik hem de ideolojik bir ileti biçiminde ortaya çıkarlar. Öykülerin kendine özgü kurgusal ilişkileriyle yapısal bir bütünlük oluştururlar. Çeşitli olayörgüsel çizgilerle tezatlı veya uyumlu bir görünüm elde ederler. Ağaoğlu böylelikle, metinsel bir yapı içerisinde estetik ve ideoloji arasında imgesel bir bütünlük oluşturur. Kendine özgü bir edebi duyum ve algı alanı yaratır. Bu çalışmada Ağaoğlu’nun öyküleri, estetik ve ideolojik yapıları dikkate alınarak diyalektik imge bağlamında incelenecektir.