MEHMED RÂ’İF’İN HÂTIRA-İ ESLÂF İSİMLİ ESERİNDE BULUNAN FARSÇA BEYİTLER / PERSIAN COUPLETS IN MEHMED RAIF’S WORK WHICH NAMED HÂTIRA-I ESLÂF

Öz

Mehmed Râ’if, 1863 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. İlköğrenimini İstanbul’da, liseyi Şam’da, Mekteb-i Harbiye’yi de İstanbul’da tamamladı. Ömrü boyunca askerî okullarda öğretmenlik yapan Mehmed Râ’if, edebî ve tarihî birçok kitap yayımladı. Yayımladığı ilk kitap olan Nükât-ı Edebiyye içerisinde Türkçe, Farsça ve Arapça birçok edebî nükte bulunmaktadır.

Hâtıra-i Eslâf onun aynı tarzda yayımladığı ikinci edebî eseridir. Yazar eserin girişinde, Arapça ve Farsçanın kolayca anlaşılmayan edebî nüktelerini açıklamayı hedeflediğini söylemektedir. Eserde elli civarında Arapça ve Farsça edebî nükte ile birçok Türkçe beyit ve mısra bulunmaktadır. Eser; tarih düşürme beyitleri, muammalar, bilmeceler, görsel şiirler, İslam tarihinden meşhur kişilerle ilgili mizahî ve ibret verici hikâyelerden oluşmaktadır.

Bu çalışmada, Mehmed Râ’if’in Hâtıra-i Eslâf isimli eserinde bulunan Farsça manzumeler ele alındı; bazı beyitlerde Türkçe yapılan açıklamalar günümüz alfabesine aktarıldı. Ayrıca yazarı belirtilmeyen bazı manzumelerin kime ait olduğu tespit edildi. Yapılan araştırmalara göre, bu zamana kadar üzerinde bir araştırma ve inceleme yapılmamış olan bu eser, ilk kez bilim dünyasına tanıtılmaya çalışıldı.